Enheduanna

Wiersze sławnych poetów polskich można bez problemu dostać w przekładzie na język chiński czy angielski. Jakość tych tłumaczeń pozostawia jednak wiele do życzenia. Nie chodzi o jakość artystyczną, bo ta jest niczego sobie, ale o jakość czysto lingwistyczną. O zrozumienie tekstu na poziomie leksykalno-gramatycznym. Nie dziwiłbym się przeinaczeniom (przedstawionym poniżej), gdyby w wierszach tych występowały rymy lub inne wygibasy, ale utwory te to wiersze wolne. Więc co mieli tłumacze na myśli? Oto fragment przekładów Campo di Fiori na język chiński i angielski. Na język chiński tłumaczył z angielskiego Zhang Shuguang [ 张曙光 ]. Angielski przekład wykonali Louis Iribarne i David Brooks. Aż dwóch do jednego wiersza! Ilu by trzeba tłumaczy do przetłumaczenia Wojny Chocimskiej ? Wróćmy do Miłosza (po operatorze ’=>’ podaję polską retranslację cytowanego fragmentu przekładu): Miłosz: Kat płomień stosu zażegnął Iribarne i Bro...

Rzecz miała miejsce w Taiyuanie, gdzie żył sobie pewien uczony jegomość o nazwisku Wang. Przechadzając się nad ranem, spotkał pewnego razu dziewczynę, która trzymając w ręku jakieś zawiniątko, zmierzała przed siebie niepewnym choć szybkim krokiem. Wiele nie myśląc, ruszył za nią. Okazało się, że była to urodziwa istota w wieku około szesnastu lat, więc bardzo mu się też spodobała. – Dokąd to tak z samego rana? – spytał. – Nie zaradzi pan mojemu zmartwieniu. Przecież nawet się nie znamy. Po co w ogóle pytać? – odrzekła. – A co to za zmartwienie? Jeśli będę mógł pomóc, nie odmówię. – Zachłanny ojciec sprzedał mnie do bogatego domu – odpowiedziała, spuszczając głowę. – Pierwsza żona była o mnie zazdrosna. Każdego ranka wydzierała się na mnie, a wieczorem biła mnie i poniżała. Nie mogłam już tego wytrzymać, więc poszłam sobie w siną dal, i tyle. – Dokąd idziesz? – Nie wiem, dokąd idę,...

W chińskiej poezji ludowej (czy też wśród przejawów jej imitacji) znajdujemy – rzadko występujący w literaturze chińskiej – długi wiersz epicki. Utwór ten zaczyna się od słów: „Poleciał paw na południowy wschód ( 孔雀東南飛 Kǒngquè dōngnán fēi)”. Jego długość jak i budowa wskazują na to, iż jest to utwór, który najprawdopodobniej został napisany, a nie tylko zapisany ze słuchu, przez piś­miennego poetę. Wskazuje na to przede wszystkim treść utworu: głów­nymi bo­haterami są bowiem urzędnik i jego żona, a nie rolnik czy rybak. Nie ma też pewności co do tego, czy napisany został w epoce Han ( 漢 ) czy też ponad sto lat po jej upadku 1 . Utwór ten pojawia się po raz pierwszy w antologii poezji pt. Nowe pieśni z Nefrytowego Tarasu ( 玉臺新詠 Yù tái xīn yǒng ) po­wstałej w VI w. W antologii tej utworowi nadano tytuł Wiersz w starym stylu napisany dla żony Jiao Zhongqinga ( 古詩為焦仲卿妻作 Gǔshī wèi Jiāo Zhòngqīng q...

Jedno, jeśli wręcz nie jedyne, wielkie osiągnięcie literatury północnej okresu Dynastii Północnych i Południowych (420–589) stanowi Pieśń o Mulan ( 木蘭歌 Mùlán gē ). Utwór ten jest znakomitym przykładem ludowej poezji epickiej, łączącym w sobie prostotę wyrazu i wzruszającą treść. Motyw kobiety przebranej za mężczyznę, która staje w sze­regach armii, nie jest niczym osobliwym; możemy go odnaleźć również w literaturze europej­skiej, np. w  Grażynie Adama Mickiewicza. Grażyna wyrusza w bój (w którym ginie) z miłości do męża i ojczyzny. Mulan ( 木蘭 ) natomiast kieruje się względami konfucjańskiej moralności. Wstępuje bowiem do wojska, aby zastąpić ojca, który dostał wezwanie do armii. Jej decyzja mogła mieć również podtekst ekonomiczny, choć autor nie wyraża tego wprost. Ojciec był jedynym do­rosłym mężczyzną w rodzinie, tak więc bardzo możliwe, że jego praca przynosiła ro­dzinie największy dochód, a co za tym idzie, ...

Geoffrey Chaucer, Opowieści kanterberyjskie Opowieść Rycerza 1 iamque domos patrias Scythicae post aspera gentis proelia laurigero subeuntem Thesea curru laetifici plausus missusque ad sidera uulgi clamor et emeritis hilaris tuba nuntiat armis 2 . Już też do domów ojczystych po ciężkiej z ludem scytyjskim Walce powracał Tezeusz w rydwanie w wawrzyny przybranym, Jak oznajmiały wesołe oklaski i ludu okrzyki Pod niebo bijące, i trąby wojsk zasłużonych radosne 3 .                         Wieść dawna głosi, że między pogany Żył niegdyś książę Tezeuszem zwany. Aten był władcą, wielkim wojewodą, A w swoim czasie, póki czuł się młodo, Takim zdobywcą, że nigdy większego Pod żadnym słońcem oczy nie dostrzegą. Niejedną podbił krainę bogatą, Mądrość miał wszakże i rycerstwo na to. Raz Państwo Niewiast atakował śmiało, Które się Scytią dawniej nazywało, Po czym królową jego, Hip...